[ez-toc] Een modelovereenkomst voor zzp'ers: wat is dat? De overeenkomst is een onderdeel van de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (wet DBA). Het is een mond vol voor de nieuwe wetgeving, die onder andere schijnzelfstandigheid moet voorkomen. De modelovereenkomst biedt een opdrachtgever zekerheid dat het niet nodig is om loonheffing in te houden, omdat jij als zzp'er volledig zelfstandig werkt.
De modelovereenkomst vervangt de VAR, waarmee je dat voorheen kon aangeven. Je gebruikt een modelcontract om de opdrachtgever als het ware aan te tonen dat je voor jezelf werkt, waardoor daar geen onduidelijkheid over kan bestaan. De Belastingdienst heeft een aantal voorbeeld overeenkomsten opgesteld, die je kunt gebruiken op het moment dat je werkt als zzp'er.
Wat is een modelovereenkomst?
De modelovereenkomst bevat informatie over de relatie die jij hebt met een opdrachtgever. De overeenkomst kan bijvoorbeeld beschrijven dat je als opdrachtnemer volledig zelfstandig werkt. De opdrachtgever mag instructies geven over het verwachtte resultaat, maar je bepaalt zelf hoe, wanneer en waar je daar aan werkt. Het is een overeenkomst voor zzp'ers, waarmee je laat zien dat je zelfstandig bent. Dat betekent vervolgens ook dat een opdrachtgever geen loonheffing hoeft in te houden, omdat je zelf de verplichte belastingen zal afdragen.
Je hebt binnen de modelovereenkomsten voor zzp'ers op basis van ‘geen werkgeversgezag’ de keuze uit een algemene overeenkomst opgesteld door de Belastingdienst, NVO-NCW en MKB Nederland. Ter alternatief kun je gebruik maken van een overeenkomst opgesteld door FNZ Zelfstandigen. Daarin staat beschreven dat je werkt naar eigen inzicht, zonder toezicht of specifieke leiding door de opdrachtgever.
Je kunt bovendien gebruik maken van een overeenkomst die zowel het werkgeversgezag uitsluit als geen verplichting kent tot persoonlijke arbeid. Dat betekent dat je vrij bent om een vervanger aan te stellen, als jij niet in staat bent om het werk uit te voeren. Ook dat draagt bij aan het zelfstandige karakter dat je hebt, waarin je zelf beslist hoe je de werkzaamheden inricht om het gewenste resultaat voor de opdrachtgever te bereiken.
Voordelen van een modelovereenkomst
Uit recentelijk onderzoek is gebleken dat slechts 12% van alle zzp’ers gebruik maakt van modelovereenkomsten. Sterker nog, zeker 1 op de 3 startende zzp’ers heeft nog nooit gehoord van een modelovereenkomst en de vele voordelen die hierbij komen kijken. De meest voorkomende voordelen van modelovereenkomsten voor zzp’ers zijn:
- Een modelovereenkomst waarin alle afspraken goed zijn vastgelegd biedt meer duidelijkheid en een beter overzicht van de gemaakte afspraken tussen de zzp’er en de opdrachtgever. Op deze manier worden juridische conflicten sneller voorkomen aangezien elke partij precies op de hoogte is van alle vastgestelde voorwaarden.
- Het inschakelen van een advocaat is niet noodzakelijk voor het opstellen van een modelovereenkomst. Een zzp’er ook kan zelf zorg dragen voor het maken van een modelovereenkomst door online te zoeken naar voorbeelddocumenten.
Inhoud van een modelovereenkomst
Wat er precies komt te staan in een modelovereenkomst kan per situatie, per branche en per opdracht verschillen, maar de basisgegevens die moeten staan in een standaard modelovereenkomst staan min of meer vast. Zo is het van groot belang dat de volgende punten worden opgenomen in een modelovereenkomst voor een zzp’er:
- De gegevens van de zzp’er en van de opdrachtgever/klant.
- Een beschrijving van de opdracht en de taken die de zzp’er moet gaan uitvoeren.
- De datum waarop het project van start zal gaan en de (geschatte) einddatum van de opdracht.
- De prijs/kosten die komen kijken bij de opdracht. Hierbij moet worden vermeld of het bedrag inclusief of exclusief btw is.
- De wettelijke betaaltermijn, waarbij de zzp’er zelf mag aangeven wat de betaaltermijn is.
- De wettelijke opzegtermijn. Meestal gaat het om een periode van 1 maand.
- Informatie over de aansprakelijkheid.
- Het auteursrecht en eventuele licenties.
Verder moet een goed modelovereenkomst beschikken over de juiste datum en is het nog belangrijk om de overeenkomst te voorzien van een ondertekening.
Veelgestelde vragen:
Is een modelovereenkomst altijd noodzakelijk?
Het gebruiken van een modelovereenkomst is niet verplicht, mits alle partijen zich aan de afspraken houden. Als de werkzaamheden naar behoren worden uitgevoerd, het loon wordt ontvangen en de opdrachtgever tevreden is, dan is een modelovereenkomst overbodig. Met een modelovereenkomst heeft een zzp’er echter wel zekerheid.
Welke partij moet de modelovereenkomst opstellen?
Zowel de zzp’er als de opdrachtgever zijn verantwoordelijk voor de overeenkomst. Deze partijen mogen verder zelf bepalen of er een modelovereenkomst wordt gebruikt van de Belastingdienst of dat er zelf een modelovereenkomst wordt opgemaakt. Daarnaast zijn er online verschillende sjablonen voor goede modelovereenkomsten te vinden.
Wie is hoofdverantwoordelijk als de Belastingdienst van mening is dat er sprake is van loondienst?
De zzp’er en de opdrachtgever zijn allebei verantwoordelijk voor de modelovereenkomst. Wordt er gewerkt volgens de modelovereenkomst, dan wordt dit niet als loondienst beschouwd. Voordeel hierbij is dat er geen loonbelasting en premies betaald moet worden.
Wat is het risico als een zzp’er geen modelovereenkomst gebruikt?
Een zzp’er die geen modelovereenkomst gebruikt heeft slechts beperkte zekerheid over de arbeidsverhouding. Dit houdt in dat het voor de Belastingdienst niet duidelijk is in hoeverre er sprake is van loondienst. Een modelovereenkomst is verstandig voor het beperken van dit risico.
Voorbeelden: verschillende soorten modelcontracten
Je kunt een modelovereenkomst van de Belastingdienst voor zzp'ers gebruiken, aan de hand van drie verschillende soorten:
Algemene modelovereenkomst
De meest populaire keuze bij zzp'ers. Met een algemene overeenkomst kun je laten zien dat er geen sprake is van loondienst. Het bewijst dat jij volledig zelfstandig werkt, waardoor een opdrachtgever zich geen zorgen hoeft te maken over loonheffing. Jij kunt aantonen dat je zelfstandige bent, waarmee je niet in loondienst bent.
Voor specifieke branches en beroepsgroepen
In aanvulling op de algemene modelovereenkomsten zijn er verschillende overeenkomsten beschikbaar voor specifieke beroepsgroepen en branches. Dat geldt bijvoorbeeld voor de zorg en andere sectoren. Je werkt volgens de voorwaarden die horen bij de branche of de beroepsgroep, iets dat je aan kunt tonen met de overeenkomst die je sluit met jouw opdrachtgever.
Individuele modelovereenkomst
Blijken de algemene modelovereenkomst en de modellen voor een complete branche niet goed geschikt? Je kunt een individuele modelovereenkomst voor zzp'ers gebruiken, die netjes beschrijft welke relatie jij hebt met je opdrachtgever. Je kunt deze overeenkomst gebruiken als je net zo werkt als alle andere zelfstandigen binnen een specifiek beroep.
Let op: gebruik altijd een door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomst.
Als je het helemaal anders wilt doen kun je zelf een modelovereenkomst indienen bij de Belastingdienst. Zodra die wordt goedgekeurd heb je de mogelijkheid om daarmee te werken, zodat je jouw relatie met de opdrachtgever officieel kunt beschrijven.
Is de modelovereenkomst voor zzp'ers al verplicht?
Je bent niet verplicht om een modelovereenkomst voor zzp'ers te gebruiken, zoals het gebruik van de VAR ook niet verplicht was voor alle zelfstandigen. In plaats daarvan ligt de bal bij de opdrachtgever, die moet inschatten of je werkt als zelfstandige.
Een opdrachtgever die twijfelt aan jouw zelfstandigheid zal vragen om een modelovereenkomst. Je kunt daarmee aantonen dat er geen sprake is van loondienst. Dat is prettig voor de opdrachtgever, omdat die in dat geval geen loonheffing zal hoeven inhouden. Jij geeft aan dat je zelfstandig werkt, waardoor je zelf verantwoordelijk bent voor de afdracht van de belangrijke belastingen. Ondertussen zorgt de overeenkomst er ook voor dat jij officieel de vrijheid hebt om het werk uit te voeren op de manier die jij wilt.
Let op: de overheid wilde de wet DBA enkele jaren geleden al invoeren. Dat is niet gelukt, waardoor er sprake is van een langere overgangsperiode. Er ligt nu een plan om de wet DBA op 1 januari 2020 in te laten gaan. Tot die tijd zal de Belastingdienst geen naheffing opleggen als er toch sprake blijkt van een dienstbetrekking, terwijl de werkgever daarvoor geen loonheffing heeft ingehouden en afgedragen. De Belastingdienst heeft aangegeven kwaadwillenden wel te gaan handhaven, dus het is belangrijk om hier netjes mee om te gaan.
Modelcontract in plaats van de VAR
Het modelcontract is voor jou als zzp'er een vervanger van de VAR. Dat was jarenlang dé methode om aan te tonen dat je volledig zelfstandig werkt, waardoor een opdrachtgever geen loonheffing hoeft in te houden en andere belastingen hoeft af te dragen. De VAR is inmiddels afgeschaft, waardoor je als zelfstandige gebruik kunt maken van een modelovereenkomst.
Vind je het lastig om te bepalen hoe je daar in de praktijk mee om moet gaan en gebruik van kunt maken? Kundige adviseurs helpen je daar graag bij. Geef aan hoe jij werkt voor opdrachtgevers, dan zoeken zij voor je uit welke overeenkomst je daarvoor kunt gebruiken. Maak op die manier duidelijk hoe de relatie met jouw opdrachtgever is, om zowel voor jezelf als voor die klant zoveel mogelijk duidelijkheid te bieden.
